Νίκος ο Τρελάκιας: Ο μυθικός ρεμπέτης μάγκας - Το φονικό στην αγορά - Η περίεργη βεβήλωση του τάφου!

Μάγκας, Πειραιώτης και μυθικός ρεμπέτης Έγραψε τραγούδια τα οποία ερμήνευσαν σπουδαίοι ρεμπέτες και ρεμπέτισες της εποχής του Μεσοπολέμου. Συνεργάστηκε με τον Τσιτσάνη και τον Βαμαβακάρη, είχε παραβατική συμπεριφορά και δολοφόνησε έναν διαβόητο κακοποιό με τον οποίο είχαν προηγούμενα.

Ελάχιστες από αυτές τις αφηγήσεις μπορούν να συγκριθούν με τη ζωή και έργα του Νίκου Μάθεση. Του θρυλικού βαρύμαγκα που έγινε γνωστός ως «Τρελάκιας» και με την ιδιάζουσα παραβατική συμπεριφορά του κατάφερε να επιβιώσει και να επιβληθεί στο πιο σκληρό μέρος της Ελλάδας του μεσοπολέμου. Στο γκέτο της Δραπετσώνας όπου από τον καπνό και τις νότες που έβγαιναν μέσα από τους τεκέδες ξεπήδησε ο δικός του μύθος.

Κρίνοντάς τον με αποκλειστικά σημερινούς όρους, θα ήταν εύκολο να χαρακτηριστεί φονιάς, χασικλής και παράνομος. Για τις συνοικίες του Πειραιά στην Ελλάδα μετά τη Μικρασιατική καταστροφή όμως, ο Νίκος ο Τρελάκιας ήταν (όλα αυτά μεν, αλλά κυρίως) ένας άνθρωπος που έπαιξε και κέρδισε με τους κανόνες που έβαζε η ίδια η ζωή. Αν δεν ήσουν στην κορυφή της «τροφικής» αλυσίδας, θα σε έτρωγαν. Κι εκείνος φρόντισε να κάνει ό,τι περνούσε από το χέρι του για να παραμείνει εκεί. Έτρωγε για να μην τον φάει κανείς.

Μέρος αυτής της διαδικασίας ήταν οι φραμπαλάδες, οι καυγάδες, οι μαγκιές, τα μαχαιρώματα, τα φονικά, οι μπάτσοι. Και φυσικά η αποτύπωση αυτής της έκλυτης και πολυτάραχης ζωής στους στίχους του ρεμπέτικου. Με περισσότερα από 100 τραγούδια γραμμένα από το χέρι του και απροσδιόριστο αριθμό άλλων των οποίων την πατρότητα δεν διεκδίκησε ποτέ, θεωρείται και είναι ένας από τους δημιουργούς που είχε στο μυαλό της η UNESCO.

Ας ακούσουμε όμως πώς περιέγραφε ο ίδιος τον εαυτό του στο τραγούδι που φέρει το όνομά του…

Η «Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς» αποτελούνταν από τους Βαμβακάρη, Μπάτη, Παγιουμτζή και Δελιά. Κάτι σαν την «dream team» του ρεμπέτικου. Ο τελευταίος, ο Ανέστης Δελιάς ή Μαύρος Γάτος ή Αρτέμης (ένας άγγελος πεταμένος στα σκουπίδια, όπως τον αποκάλεσαν μετά το θάνατό του από ηρωίνη το ’44) ντύνει με τη φωνή του τους αυτοβιογραφικούς στίχους του «Τρελάκια». Του καλού παιδιού που κάνει καυγαδάκια. Που κυκλοφορεί με «κούφιο» -δηλαδή περίστροφο- και δίκοπη, που πάει να πει φαλτσέτα. Που τον ξέρουν οι γκόμενες κι οι νταβατζήδες. Και που για γούστο του τα έβαζε με όλους του νταήδες. Που ζούσε, δηλαδή, με βάση τους ιδιαίτερους κώδικες τους οποίους είχε δημιουργήσει η ίδια η ζωή των απόκληρων της ελληνικής κοινωνίας.

Από τα 15 χρόνια του στην ψαραγορά του Πειραιά, ο Νίκος Μάθεσης έπρεπε να διαλέξει την πορεία του. Ο πατέρας του τον έβγαλε από το σχολείο κι εκείνος αποφάσισε να κερδίσει τον σεβασμό με τον μόνο τρόπο που ήξερε. Με τη μαγκιά. Και έγινε ο πρώτος μάγκας. Υπολογίσιμος, απρόβλεπτος μα και σεβαστικός. Με ένα σύστημα αξιών δύσκολο να το αντιληφθούμε εμείς, αλλά απολύτως κατανοητό στο δικό του κόσμο. Παράλληλα γίνεται ένας από τους κορυφαίους στιχουργούς του περιθωριακού ρεμπέτικου. Ενός μουσικού είδους που γεννήθηκε στις φτωχογειτονιές, μιλούσε γι’ αυτές και για τις χαρές και τα πάθη των ανθρώπων της. Συνεργάζεται με τα μεγαλύτερα ονόματα εκείνης της εποχής. Με καλλιτέχνες των οποίων σήμερα οι δουλειές κοσμούν τις δισκοθήκες μελών κάθε κοινωνικής τάξης, αλλά τότε κυκλοφορούσαν με τη στάμπα του «ρεμπέτη», του «χασικλή», του «πρεζάκια».

Η ευαίσθητη και καλλιτεχνική πλευρά του Εκτός από στίχους, ο Μάθεσης ζωγράφιζε. Σκάρωνε γελοιογραφίες. Έλεγε ανέκδοτα. Διηγούνταν ιστορίες. Του άρεσαν τα γράμματα. Είχε μια καλλιτεχνική φύση που οπουδήποτε αλλού θα έβρισκε άλλες παράλληλες… δραστηριότητες προκειμένου να εκδηλωθεί και όχι μέσα από τα νταηλίκια στους τεκέδες ή τις φασαρίες στα πέριξ του Πειραιά. «Ονειρευόμουν τον παράδεισο και βρέθηκα στην κόλαση. Σε μια Βαβυλωνία κακοποιών όπου τον πρώτο λόγο είχε το δίκοπο για ψύλλου πήδημα», έλεγε.

Τραγούδια του ερμήνευσε η Ρόζα Εσκενάζυ. Βοήθησε τον Βαμβακάρη (τον πράο και ήσυχο χασάπη, όπως τον έλεγε) να ηχογραφήσει τα πρώτα κομμάτια του. Αν και κάποτε του είχε καρφώσει δύο πιρούνια στον πισινό, πάνω σε καυγά! Μετά τον πόλεμο συνεργάστηκε με τον Παπαϊωάννου και τον Τσιτσάνη την εποχή που το ρεμπέτικο άρχισε να βγαίνει από τα καταγώγια και το μπουζούκι να κερδίζει μια θέση στην «κοσμική» Αθήνα. Εκείνος, όμως, είχε μάθει αλλιώς… Γούσταρε τις ιδιότυπες λέσχες για τις οποίες διαβατήριο ήταν το βιογραφικό του.

Όλοι οι κουτσαβάκηδες τον υπολόγιζαν και λογάριαζαν διπλά και τριπλά πριν τα βάλουν μαζί του. Πολλές φορές πήγαινε εκείνος να τους βρει. Στην Τρούμπα, στα Καρβουνιάρικα, Στην Πειραϊκή, στα Γύφτικα. Εκεί όπου οι μάγκες περπατούσαν μ΄ένα τσιγαριλίκι στο στόμα κι αν τύχαινε να συναντήσουν αστυνομικό, όχι μόνο δεν το πέταγαν, αλλά επιδεικτικά έδειχναν και το μέρος που βάσταγαν το μαχαίρι τους. Οι Αρχές έπαιρναν ρεβάνς με τις εφόδους στα στέκια τους, μαζικές συλλήψεις και κυνηγητά. Φυσικά δεν συμπαθούσε τους αστυνόμους με την βασιλική κορώνα στο καπέλο, αλλά εκείνο που τον εξόργιζε περισσότερο στις εφόδους ήταν η έλλειψη σεβασμού την ώρα που ακουγόταν το ταξίμι. Το αυτοσχέδιο σόλο του ρεμπέτη. «Όταν παίζει ο μπουζουξής το ταξίμι του, κανείς δε μιλάει λες και γίνεται ιεροτελεστία σε ναό του Βούδα», όπως είχε γράψει στα απομνημονεύματά του το 1969…

Η δολοφονία και η αλλόκοτη συμφωνία με το θύμα

Ένας ανοιχτός λογαριασμός μεταξύ του Τρελάκια και του Κώστα Στρίγκλα, οδήγησε σε φονικό το 1938. Ο ξακουστός κακοποιός και «μάγκας» της Φρεαττύδας θέλησε να εκδικηθεί τον Μάθεση και ένα απόγευμα τον αιφνιδίασε στην αγορά. Του επιτέθηκε με μαχαίρι και τον τραυμάτισε στο λαιμό, την πλάτη και τον ώμο. Ο Τρελάκιας πρόλαβε και τράβηξε το περίστροφό του, τον πυροβόλησε τέσσερις φορές και τον σκότωσε.

«Οπλοφορούσα πάντα, είχα δύο πιστόλια γεμάτα, γιατί είπαμε, ότι πάντα, κάθε στιγμή, η ζωή σου κρεμόταν από μία τρίχα, υπήρχε φόβος να σε φάνε σε ένα λεπτό», δήλωσε πολλά χρόνια μετά το περιστατικό. Όταν βγήκε

από το νοσοκομείο κρίθηκε προφυλακιστέος μέχρι τη δίκη του. Λίγο καιρό αργότερα αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, καθώς το δικαστήριο έκρινε ότι βρισκόταν σε άμυνα τη στιγμή της δολοφονίας.

Οι δύο άντρες οι οποίοι στο παρελθόν είχαν βρεθεί αντιμέτωποι αρκετές φορές είχαν κάνει μία συμφωνία με βέβηλο περιεχόμενο. Ο Τρελάκιας την «τήρησε». Όπως ο ίδιος την περιέγραψε αργότερα «τη Μεγάλη Παρασκευή, πήγα στον τάφο του και μαστούριασα και μετά έχεσα! Γιατί το ’χαμε πει, ότι όποιος καθαρίσει από τους δύο θα πάει να χέσει στον τάφο του αλλουνού! Και έτσι έκανα».

Ο Νίκος Μάθεσης πέθανε στις 27 Απριλίου 1975.

πηγη https://www. .pentapostagma.gr

«Έμεινε ένα κομμάτι της ζωής μου εκεί». Η απώλεια που σημάδεψε τη ζωή του Κώστα Χατζηχρήστου στην Αίγυπτο

Ήταν αρχές της δεκαετίας του 1950, όταν ο Κώστας Χατζηχρήστος βρέθηκε για πρώτη φορά σε περιοδεία στην Αίγυπτο. Είχε αποκαλύψει στον Πέτρο Γεωργιόπουλο, που έγραψε τη βιογραφία του, ότι εκεί συνέβη ένα περιστατικό που σημάδεψε την ψυχή του και που πέρασε καιρός για να το ξεπεράσει.

Εκείνη την περίοδο, έπαιζε με θίασο που συμμετείχαν μεγάλα ονόματα, όπως ο Κούλης Στολίγκας και η Άννα Καλουτά. Στην Αίγυπτο, τον είχαν ακολουθήσει, η γυναίκα του Μαίρη Νικολαΐδου και η θεία της, που πρόσεχε την κόρη τους.

Όταν έφτασαν, μετά από λίγο καιρό, βάφτισαν το παιδί τους, με νονό τον Μενέλαο Θεοφανίδη. «Μετά από τα βαφτίσια, έγινε ένα τρικούβερτο γλέντι στο οποίο δεν ήμουνα… εγώ!!! Μάλιστα, ήμουν απών από τα βαφτίσια της κόρης μου και το λόγο δεν θα τον πω. Είναι από τα μυστικά που δεν λέγονται», είχε πει.

Ο Κώστας Χατζηχρήστος. Πηγή: ΑΠΕ-ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Τότε, βασίλευε στην Αίγυπτο ο Φαρούκ, ο οποίος κάλεσε σε επίσημο γεύμα όλο τον θίασο. Ο Χατζηχρήστος ήταν ο μόνος που δεν πήγε. «Ο λόγος δεν ήταν γιατί το έπαιζα ψιλομύτης, αλλά εγώ απέφευγα πάντα τα γεύματα με τους μεγάλους, γιατί αισθανόμουν άβολα. Αισθανόμουν ένα φτωχόπαιδο που δεν ταίριαζε στα “μεταξωτά βρακιά”», είχε αποκαλύψει.

Ο Φαρούκ έκανε ξανά κάλεσμα στο θίασο, αυτή τη φορά για περιήγηση στις πυραμίδες. Τότε, η Καλουτά του είπε: «Κώστα, πρέπει οπωσδήποτε να έρθεις μαζί με το παιδί». Αν και ο ηθοποιός πείστηκε και πήγε στην περιήγηση, δεν παρευρέθηκε ο Φαρούκ.

Στην Αίγυπτο, «έμαθε» και το αλκοόλ. «Φαίνεται είχαν δώσει “ραντεβού” όλα τα βάσανά μου. Και ένα από αυτά ήταν το αλκοόλ. Και ειδικά το ουίσκι. Μάλιστα, εκεί το πρωτοήπια», ανέφερε. Είχε αποκαλύψει ότι το συγκεκριμένο ποτό του το είχε μάθει ο Κούλης Στολίγκας, την ημέρα της γιορτής του.

Ο Κώστας Χατζηχρήστος. Πηγή: ΑΠΕ-ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Βέβαια, η γεύση δεν του άρεσε και το είχε αποκαλέσει κοριόζουμο. «Αργότερα όμως το ήθελα τόσο πολύ που επειδή απαγορευόταν μετά τις 12 το βράδυ, έκανα το εξής κόλπο: το έβαζα σε ένα λερωμένο από καφέ φλιτζάνι και το έπινα, ενώ οι Αιγύπτιοι νόμιζαν ότι έπινα καφέ».

Όταν τελείωσαν οι παραστάσεις και ο Χατζηχρήστος θα γυρνούσε στην Αθήνα, τον παράτησε η γυναίκα του. «Τα έφτιαξε με έναν γιατρό και εγώ επιστρέφω στην Αθήνα μαζί με το παιδί και τη θεία, χωρίς τη Μαίρη. Έμεινε εκεί. Και για μένα έμεινε ένα κομμάτι της ζωής μου εκεί. Έτσι ήταν, δυστυχώς. Αμ πώς;»

Με πληροφορίες από: «Ο Χατζηχρήστος τα λέει… Όλα!» (1991), Πέτρος Γεωργιόπουλος, Εκδόσεις Σμπίλιας.

Πηγή αρχικής εικόνας: ΑΠΕ-ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ

Ορέστης Μακρής: Ο αγαπημένος “μεθύστακας” του σινεμά που δεν έπινε ούτε γουλιά

Ο Ορέστης Μακρής γεννήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 1899 στη Χαλκίδα. Σπούδασε φωνητική μουσική στο Ωδείο Αθηνών και στα 20 του στρατεύτηκε και υπηρέτησε στη Μικρά Ασία. Από μικρή ηλικία ήταν ένας ήρεμος χαρακτήρας. Οι συνάδελφοί του τον θυμούνταν να κάθεται ήσυχος ήσυχος στο καμαρίνι του χωρίς να μπερδεύεται ποτέ σε κουτσομπολιά και πηγαδάκια. Στις λιγοστές μάλιστα φορές που τον είδαν να θυμώνει, η αντίδρασή του ήταν να κοιτάει ψηλά τον ουρανό, να κάνει τον σταυρό του και να μονολογεί: «Ευχαριστώ, Θεέ μου, που με έκανες λογικό άνθρωπο».

Ο τενόρος που αγαπούσε τις μιμήσεις
Ξεκίνησε την καριέρα του ως τενόρος μιας και είχε υπέροχη λυρική φωνή. Το 1925 κάνει το ντεμπούτο του στον θίασο οπερέτας της Ροζαλίας Νίκα, ενώ δεν αργεί να ξεχωρίσει με το εντυπωσιακό παράστημα και τη γοητευτική του φωνή, ερμηνεύοντας το «Τανγκό της Λεϊλά»συγκινώντας το κοινό της εποχής. Μάλιστα, όταν το 1930 άνοιξε το εργοστάσιο δίσκων της Κολούμπια, ήταν ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες που ηχογράφησαν δίσκο.

Το 1928 σε περιοδεία στην επαρχία με τον θίασο του Αιμίλιου Βεάκη, οι συνάδελφοί του ανακάλυψαν ακόμη ένα ταλέντο του Ορέστη Μακρή, εκτός από το τραγούδι. Ένα μεσημέρι όπως έτρωγαν όλοι μαζί, ο συνήθως μετρημένος και ήσυχος ηθοποιός, αποφάσισε να κάνει ορισμένες μιμήσεις, Και εκεί όλοι ενθουσιάστηκαν. Και ανάμεσα στους θαυμαστές τους ήταν ο Βεάκης. «Δεν χρειάζεται καν να το σκεφτείς. Πρέπει να βγεις στην επιθεώρηση και μόνο με αυτό το νούμερο θα χαλάσεις κόσμο», του είπε χαρακτηριστικά και με ύφος που δεν σήκωνε αντίρρηση.

Έτσι λοιπόν ξεκινά η διαδρομή του στο χώρο της υποκριτικής. Το 1932 ο Ορέστης Μακρής εμφανίστηκε στο Ρεξ παίζοντας στην επιθεώρηση «Παπαγάλος». «Τους μπεκρήδες και αν δικάσουνε, άδικα θα τους κρεμάσουνε», έλεγε κάνοντας τον μεθυσμένο και ξεσηκώνοντας το κοινό που έσπευδε στο θέατρο μόνο και μόνο για να απολαύσει το συγκεκριμένο νούμερο.

Ο ρόλος του μεθυσμένου που υποδύονταν ήταν ένας πραγματικός ήρωας που περιφέρονταν στα σοκάκια της Πλάκας και ο αγαπημένος ηθοποιός προσπαθούσε να μιμηθεί.



Η καριέρα στο σινεμά
Το 1931 κάνει την πρώτη του εμφάνιση στον κινηματογράφο, με την ταινία «Ο μάγος της Αθήνας». Συνολικά εμφανίστηκε σε περίπου 40 ταινίες και από τις πιο χαρακτηριστικές του ήταν οι: «Ο μεθύστακας» (1950), «Ο γρουσούζης» (1952), «Η κάλπικη λίρα» (1955), «Η θεία από το Σικάγο» (1957), «Το αμαξάκι» (1957), «Η κυρά μας η μαμή» (1958), «Το ξύλο βγήκε από τον παράδεισο» (1959), «Η Χιονάτη και τα επτά γεροντοπαλίκαρα» (1960). Σχετικά με τον «Μεθύστακα», αξιοσημείωτο είναι ότι ο ίδιος ο Ορέστης Μακρής δεν έπινε ποτέ.

Η τελευταία ταινία στην οποία εμφανίστηκε ήταν η «Ένα κορίτσι αλλιώτικο απ’ τ’ άλλα» (1968), ενώ για την θεατρική προσφορά του τιμήθηκε από την πολιτεία με το παράσημο του Τάγματος του Φοίνικα.

Η λατρεία για το θέατρο
Το 1932 ξεκινά να εμφανίζεται και στο θέατρο, κυρίως σε παραστάσεις επιθεώρησης. Το 1941, σχημάτισε θίασο με τον Κυριάκο Μαυρέα και το 1943 με το Μάνο Φιλιππίδη και τις αδελφές Καλουτά.

Το 1946, συμμετείχε στο θίασο των Πέντε Άσσων στο Λυρικό, με τους Σοφία Βέμπο, Μάνο Φιλιππίδη, Κυριάκο Μαυρέα, Βασίλη Αυλωνίτη και Μίμη Κοκκίνη. Αργότερα συγκρότησε προσωπικό θίασο και περιόδευσε σ’ όλο τον ελληνικό χώρο.

Ο έρωτας με την 15 χρονη που «έκλεψε» και η λατρεία για την οικογένεια του Ο Ορέστης Μακρής έμενε από την νεανική του ηλικία στην οδό Φρυνίχου στην Πλάκα όπου εκεί το 1925 και σε ηλικία 27 θα γνωρίσει την 15 Βαρβάρα και θα αναπτύξουν μια όμορφη και τρυφερή σχέση. Οι γονείς της από τις σημαντικότερες Αθηναϊκές οικογένειες με οικονομική επιφάνεια, δεν αποδέχονται τον νεαρό θεατρίνο και τότε εκείνος αποφασίζει να την “κλέψει”, με το ζευγάρι να στεγάζει τον νεανικό του έρωτα σε ένα μικρό σπίτι στο Κουκάκι. Παντρεύονται και αποκτούν δύο παιδιά την Κατερίνα και τον Θεμιστοκλή.

O εγγονός του είχε πει για τον παππού του «Σαν οικογενειάρχης ήταν αυστηρός αλλά δίκαιος και τρυφερός. Δεν ήταν ανήθικος, δεν είχε αδυναμίες και πάθη. Δεν έπαιζε χαρτιά, ούτε ιππόδρομο αλλά ούτε κυνηγούσε τον ποδόγυρο. Σε ένα θέμα δεν σήκωνε κουβέντα και το δήλωνε: Όχι τα παιδιά μου στο θέατρο! Κι ας είχε η κόρη του εκτός από την ομορφιά κληρονομήσει και τη φωνή του. του.»

Τα τελευταία χρόνια του Ορέστη Μακρή
Το 1954 στα χρόνια της μεγάλης επιτυχίας και καθιέρωσης, ο αγαπημένος ηθοποιός με την οικογένεια του μετακομίζουν στο Χαλάνδρι σε ένα υπέροχο σπίτι γεμάτο κερασιές, όπου θα ζήσει μέχρι το τέλος της ζωής του, την Τετάρτη 29 Ιανουαρίου 1975. Πέθανε από ένα απλό κρυολόγημα που εξελίχθηκε σε πνευμονικό οίδημα.

Στα τελευταία του όλοι τον ανακαλούσαν ως έναν χαρούμενο, χορτασμένο από την επιτυχία και ευτυχισμένο άνθρωπο που απολάμβανε να περνά τον χρόνο του κοντά στην οικογένειά του.

Λίγο πριν πεθάνει, ζήτησε από τον εγγονό του να τον πάει για μια τελευταία φορά στην παλιά του γειτονιά στη Χαλκίδα και λίγο πριν κλείσει τα μάτια του είπε στην κόρη του: «Τώρα μπορώ να φύγω ευχαριστημένος, νυν απολύεις τον δούλον σου, Κύριε».

Πηγή: www.in.gr

Ζηκος

Της κακομοίρας

Της κακομοίρας (γνωστή και ως Ο μπακαλόγατος) είναι ελληνική κωμική ταινία του 1963, σε σενάριο και σκηνοθεσία Ντίνου Κατσουρίδη. Το σενάριο βασίστηκε στο ομώνυμο θεατρικό έργο των Χρήστου και Γιώργου Γιαννακόπουλου. Πρωταγωνιστούν οι Κώστας Χατζηχρήστος, Κώστας Δούκας, Νίκος Ρίζος και Μαρίκα Νέζερ. [1]

Πλοκή

Ο Ζήκος είναι επαρχιώτης από το Καρπενήσι που δουλεύει υπάλληλος στην μπακαλοταβέρνα του Παντελή και είναι ερωτευμένος με την όμορφη Φιφίκα, η οποία, θέλοντας να παίξει μαζί του, προσποιείται ότι ανταποκρίνεται, ενώ αγαπάει τον Κιτσάρα. Ο Παντελής, αν και προχωρημένης ηλικίας, θέλει για λογαριασμό του τη νεαρή φίλη της Φιφίκας, τη Λίτσα. Ο Ζήκος τον κοροϊδεύει για την επιλογή του, αλλά αυτός δεν πτοείται. Κανονίζει τους αρραβώνες σε συνεννόηση με τον τραμβαγέρη Μανώλη, τον πατέρα της Λίτσας, αλλά ερήμην της ίδιας, και αποφασίζουν να το ανακοινώσουν την ημέρα των γενεθλίων της. Η Λίτσα μόλις το μαθαίνει ταράζεται και προσπαθεί να κλεφτεί με τον αγαπημένο της, τον Αργύρη. Όμως, το σχέδιό τους γίνεται αντιληπτό την τελευταία στιγμή από μια γειτόνισσα, την κυρα-Δέσποινα και καταλήγουν όλοι στο σπίτι της Λίτσας προκειμένου να εξηγήσουν γιατί έγινε αυτό το περιστατικό. Τότε, ο κυρ-Μανώλης δέχεται να δώσει τη Λίτσα στον Αργύρη, ενώ και ο Κιτσάρας, μη χάνοντας την ευκαιρία της παρουσίας του πατέρα της Φιφίκας, ζητά και παίρνει το χέρι της.

Κώστας Χατζηχρήστος Ζήκος
Νίκος Ρίζος Κιτσάρας Μπούρμπουρης
Κώστας Δούκας Παντελής Σκουφάντερος
Μαρίκα Νέζερ κυρα-Δέσποινα
Νίκος Φέρμας κυρ-Μανώλης
Ντίνα Τριάντη Λίτσα
Θανάσης Μυλωνάς Αργύρης
Νέλλη Παππά Φιφίκα
Γιώργος Ολύμπιος κυρ-Σωτήρης
Γιώργος Βελέντζας Μήτσος (σοφέρ)
Κώστας Μεντής Ανδρέας
Βέτα Κορμού Κατερίνα
Υβόνη Βλαδίμηρου αδελφή κυρ-Μανώλη

Παραγωγή

Η ταινία ήταν επίσημη συμμετοχή στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 1963, ενώ ξαναπροβλήθηκε στο ίδιο Φεστιβάλ, στις 12 Νοεμβρίου 2002. [2] Στις κινηματογραφικές αίθουσες, προβλήθηκε για πρώτη φορά στις 18 Ιουνίου 1963 και, κόβοντας 201.008 εισιτήρια, κατατάχθηκε στην 26η θέση ανάμεσα σε 92 ταινίες της ίδιας σεζόν. [3] Κυκλοφόρησε και με τη μορφή ντιβιντί στις 21 Απριλίου 2003. [4]

Η ταινία επιχρωματίστηκε στα West Wing studios της Καλιφόρνιας και επαναλανσαρίστηκε έγχρωμη το 2017. [5]

Πάσχα

Πάσχα ονομάζεται η μεγάλη γιορτή του Χριστιανισμού και του Ιουδαϊσμού. Στον Ιουδαϊσμό καθιερώθηκε ως η ανάμνηση της Εξόδου, που ελευθέρωσε τους Εβραίους από την αιγυπτιακή δουλεία.[1] Μεταγενέστερα υιοθετήθηκε ως εορτασμός από τους Χριστιανούς αναφορικά με τον θυσιαστικό θάνατο και την Ανάσταση του Χριστού.[2]

Το γεγονός της απελευθέρωσης αυτής συνέβη με μια σειρά θεϊκών προνοιακών παρεμβάσεων, από τις οποίες η σημαντικότερη εκδηλώνεται τη νύχτα κατά την οποία θα εξολοθρεύονταν τα πρωτότοκα των ανθρώπων και των ζώων των Αιγυπτίων, ενώ τα σπίτια των Εβραίων θα προστατεύονταν αφού οι πόρτες τους είχαν σημαδευτεί με το αίμα του αρνιού που είχαν θυσιάσει.[3]

Προέλευση
Ο όρος Πάσχα προέρχεται από το αραμαϊκό πασ'ά και το εβραϊκό πέσαχ. Κάποιοι μελετητές έχουν προτείνει ως προέλευση του εβραϊκού όρου ξένη ετυμολογία, όπως η ασσυριακή πασαχού (πραΰνω) ή η αιγυπτιακή πασ' (ανάμνηση) ή πεσάχ (πλήγμα). Ορισμένοι ερευνητές ανιχνεύουν τις αρχές των εορταστικών εκδηλώσεων του Πάσχα σε χαναανιτικές γιορτές που σχετίζονται με τη συγκομιδή κριθαριού την άνοιξη. Άλλοι μελετητές θεωρούν ότι η ρίζα του Πάσχα βρίσκεται σε γιορτές και ιεροτελεστίες της άνοιξης της προ-ισραηλιτικής εποχής με την έννοια των ποιμένων που υποβάλλουν αίτημα στον θεό για την προστασία του κοπαδιού τους.[4] Εντούτοις, αυτές οι υποθέσεις δε θεωρούνται επαρκώς τεκμηριωμένες.

Πάντως, η Βίβλος συσχετίζει το πέσαχ με το ρήμα πασάχ πού σημαίνει είτε χωλαίνω, είτε εκτελώ τελετουργικό χορό γύρω από τη θυσία (Γ' Βασ. 18:21,26), είτε, μεταφορικά, "ξεφεύγω", "προσπερνώ", "απαλλάσσω". Το Πάσχα, είναι η προσπέραση του αγγέλου του Θεού πάνω από τα σπίτια των Ισραηλιτών, ενώ έπληττε με θάνατο τα πρωτότοκα αγόρια των σπιτιών των Αιγυπτίων.[5]

Σύμφωνα με τις Εβραϊκές Γραφές, το Πάσχα αποτελούσε ανάμνηση της εξόδου από τη δουλεία της Αιγύπτου υπό την ηγεσία του Μωυσή μέσω θεϊκής παρέμβασης. Το Πάσχα αποτελούσε οικογενειακή εορτή. Εορταζόταν νύχτα, στην πανσέληνο της εαρινής ισημερίας, την 14η του μήνα Αβίβ (που ονομάστηκε Νισάν μετά τη Βαβυλωνιακή εξορία) με προσφορά ενός νεαρού ζώου, χρονιάρικου, για να ευλογηθεί από τον Θεό όλο το κοπάδι. Το σφάγιο ήταν αρνί ή κατσίκι, αρσενικό και αρτιμελές (Εξ. 12:3-6), δεν έπρεπε να σπάσει κανένα κόκαλο του (Έξ. 12:46, Αρ. 9:12) ενώ το αίμα του ως ένδειξη προστασίας, το έβαζαν στην είσοδο κάθε σπιτιού (Εξ. 12:7,22). Οι μετέχοντες στο δείπνο ήταν ντυμένοι, έτοιμοι για ταξίδι (Έξ. 12:8-11).

Αυτά τα στοιχεία νομαδικής, οικογενειακής ζωής μας δείχνουν μια πολύ παλαιότερη προέλευση του Πάσχα, που θα μπορούσε να είναι η θυσία που ζήτησαν οι Ισραηλίτες από τον Φαραώ να πάνε να γιορτάσουν στην έρημο (Έξ. 3:18, 5:1 εξ). Παρ' όλα αυτά όμως, η έξοδος από την Αίγυπτο έδωσε στο Πάσχα την οριστική του σημασία.

Το αναμνηστικό γεύμα του ιουδαϊκού Πάσχα, το οποίο περιλαμβάνει άζυμο ψωμί και κρασί, ονομάζεται Σεντέρ.

Χριστιανικό Πάσχα
Τρεις ημέρες μετά τον θάνατό του ο Χριστός αναστήθηκε Το Χριστιανικό Πάσχα, ή κοινώς Πασχαλιά ή Λαμπρή, και ειδικότερα η Ανάσταση του Χριστού ή απλώς Ανάσταση, είναι η σπουδαιότερη γιορτή του Χριστιανισμού.[6] Εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη πανσέληνο που ακολουθεί την εαρινή ισημερία.

Με τον όρο Ανάσταση μπορεί να αναφερόμαστε και στην εβδομάδα της Ανάστασης μέχρι το Σάββατο της Διακαινησίμου, ακόμη στην περίοδο των 50 ημερών, που ακολουθούν την εορτή της Ανάστασης, μέχρι και την τελευταία ημέρα, καλούμενη (αριθμητικά) Πεντηκοστή.

Καθορισμός ημερομηνίας του Πάσχα και η σημασία του Η εορτή της Ανάστασης του Ιησού Χριστού, λόγω της σπουδαιότητάς της, επηρεάζει το εορτολόγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας, τόσο το Πασχάλιο, που ξεκινά 70 ημέρες πριν το Πάσχα Τριώδιο (συμπεριλαμβάνοντας τη Μεγάλη Τεσσαρακοστή και την Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα) και λήγει 50 ημέρες μετά (περίοδος Πεντηκοσταρίου), όσο και τους λειτουργικούς κύκλους του Κυριακοδρομίου, που καθορίζονται οι ψαλλόμενοι ήχοι της Παρακλητικής και οι αναγιγνωσκόμενες αποστολικές και ευαγγελικές περικοπές κάθε εβδομάδας, καθώς και τα εωθινά αναγνώσματα όλων των Κυριακών του έτους. Οι ακολουθίες, που τελούνται τότε, έχουν αρχαιοπρέπεια (ανάγονται στους πρώτους αιώνες του Χριστιανισμού, όπως η αφή του Αγίου Φωτός, οι Προηγιασμένες Θείες Λειτουργίες), κατάνυξη (προκαλούν συγκίνηση στους πιστούς, όπως οι κατανυκτικοί εσπερινοί, τα μεγάλα απόδειπνα και οι ακολουθίες των Παθών) και λαμπρότητα (χαρακτηρίζονται από αισιοδοξία και μεγαλοπρέπεια, όπως τα Φωταγωγικά τροπάρια και οι πανηγυρικές, αναστάσιμες θείες λειτουργίες), και περιγράφονται λεπτομερώς στο τυπικό της Εκκλησίας.

Επίσης, επειδή το Πάσχα είναι κινητή εορτή (και μάλιστα το επίκεντρο όλων των κινητών εορτών), δηλαδή δεν εορτάζεται κάθε χρόνο την ίδια ημερομηνία, απαιτείται ένας αστρονομικός υπολογισμός, προκειμένου να προσδιοριστεί η ακριβής ημερομηνία της εορτής, κάθε χρόνο. Αυτό καθορίστηκε από την Α' Οικουμενική Σύνοδο της Νίκαιας το 325 μ.Χ., θεσπίζοντας ειδικό κανόνα (τον Πασχάλιο κανόνα), που διορίζει την εορτή του Πάσχα ως την πρώτη Κυριακή αμέσως μετά από την πρώτη πανσέληνο, που συμβαίνει αμέσως μετά από την εαρινή ισημερία. Επιπλέον, τέθηκε όρος, εάν η πανσέληνος πέσει ημέρα Κυριακή, τότε το Πάσχα να μετατίθεται για την επόμενη Κυριακή, κι αυτό για να μη συμπέσει ποτέ το χριστιανικό με το Εβραϊκό Πάσχα ή Νομικό Φάσκα (το οποίο σύμφωνα με τον κανόνα του Μωϋσέως, πρέπει να εορτάζεται πάντα κατά την ημέρα της πρώτης πανσελήνου μετά από την εαρινή ισημερία), αλλά πάντοτε το χριστιανικό Πάσχα να εορτάζεται μετά από το εβραϊκό.

Αστρονομικός και ημερολογιακός υπολογισμός του Πάσχα Κατά τον καιρό της Α' Οικουμενικής Συνόδου, η εαρινή Ισημερία συνέπιπτε την 21η Μαρτίου, σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο, που επικρατούσε σε Ανατολή και Δύση. Για τη διευκόλυνση των απανταχού Χριστιανών, ώστε να συνεορτάζουν το Πάσχα, συντάχθηκαν Πασχάλιοι πίνακες, λαμβάνοντας υπ' όψιν αφενός το Ιουλιανό ημερολόγιο για τον υπολογισμό των ετήσιων τροπών, αφετέρου το Μετώνειο κύκλο για τον υπολογισμό των φάσεων της Σελήνης. Με βάση τον κανόνα και τον ημερολογιακό ορισμό της εαρινής Ισημερίας σταθερά στις 21 Μαρτίου, το Ορθόδοξο Πάσχα συμπίπτει πάντα μεταξύ 22 Μαρτίου και 25 Απριλίου. Έκτοτε, οι Πασχαλιές υπολογίζονταν ημερολογιακά και όχι πλέον αστρονομικά.

Παρατήρηση και διόρθωση των ηλιοσεληνιακών σφαλμάτων στον υπολογισμό του Πάσχα Ωστόσο, με την πάροδο των ετών και λόγω των ατελειών του ηλιοσεληνιακού σχήματος, που εφαρμόστηκε, παρατηρήθηκαν αποκλίσεις μεταξύ των ημερολογιακών και των πραγματικών, αστρονομικών γεγονότων, που καθορίζουν το Πάσχα. Τα σφάλματα αυτά διορθώθηκαν σημαντικά μετά την εισαγωγή του Γρηγοριανού ημερολογίου το 1582 στη Δύση, το οποίο σταδιακά επεκτάθηκε και υιοθετήθηκε σε παγκόσμια κλίμακα. Σήμερα, το Γρηγοριανό ημερολόγιο προηγείται 13 ημέρες σε σχέση με το Ιουλιανό ημερολόγιο. Η συντριπτική πλειοψηφία των ορθοδόξων Εκκλησιών διατήρησαν το Ιουλιανό ημερολόγιο, προκειμένου να συνεορτάζουν το Πάσχα και γι' αυτό στις ημέρες μας, το Πάσχα εξακολουθεί να συμπίπτει μεταξύ 22 Μαρτίου και 25 Απριλίου με το παλαιό ημερολόγιο, οι οποίες ημερομηνίες αντιστοιχούν από τις 4 Απριλίου ως τις 8 Μαΐου με το νέο ημερολόγιο. Συνεπώς, το Πάσχα και οι υπόλοιπες κινητές εορτές, που εξαρτώνται απ' αυτό (π.χ. Κυριακή της Τυρινής, Κυριακή των Βαΐων, Ανάληψη, Πεντηκοστή), εορτάζονται πάντα ταυτόχρονα και από τα δύο ημερολόγια, σε αντίθεση με τις ακίνητες εορτές του έτους (π.χ. Θεοφάνια, Υπαπαντή του Χριστού, Ευαγγελισμός της Θεοτόκου, Μεταμόρφωση του Σωτήρος, Κοίμηση της Θεοτόκου, Χριστούγεννα), που εορτάζονται με 13 ημέρες διαφορά.

H Ορθόδοξη Εκκλησία εορτάζει ετήσια το Πάσχα την πρώτη Κυριακή μετά την πρώτη Μετώνεια πανσέληνο (η οποία στις μέρες μας συμβαίνει 4 ή 5 ημέρες αργότερα από την πραγματική αστρονομική πανσέληνο) που ακολουθεί την Ιουλιανή εαρινή ισημερία της 21ης Μαρτίου του παλαιού ημερολογίου ή της 3ης Απριλίου του νέου ημερολογίου (η οποία στις μέρες μας υστερεί 12 ή 13 ημέρες από την πραγματική αστρονομική ισημερία). Αντίθετα, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία εορτάζει το Πάσχα των Λατίνων την πρώτη Κυριακή μετά την πραγματική αστρονομική πανσέληνο, λαμβάνοντας υπόψιν της μόνο την πραγματική εαρινή ισημερία και καθόλου υπόψιν την ημερομηνία του Εβραϊκού Πάσχα, το οποίο δεν εορτάζεται ποτέ πριν τις 26 Μαρτίου του νέου ημερολογίου και, έτσι, είναι δυνατόν κάποιες χρονιές (όταν η πραγματική αστρονομική πανσέληνος συμβεί στο διάστημα 21-25 Μαρτίου), να εορταστεί το Ρωμαιοκαθολικό Πάσχα πριν το εβραϊκό, γεγονός το οποίο η Ορθόδοξη Ανατολή αποδοκιμάζει.

Νομικό Φάσκα και Εβραϊκό Πάσχα
Το Νομικό Φάσκα είναι μια μέρα της Μεγάλης Εβδομάδος, η οποία πληρεί το δεύτερο όρο του Πασχάλιου κανόνα (Μετώνεια, πασχαλινή πανσέληνος και συμπίπτει με την αρχαία, νομική εορτή του Ιουδαϊκού Πάσχα. Ωστόσο, μετά από αρκετό χρόνο, οι Εβραίοι, σε αντίθεση με τους Ορθόδοξους Χριστιανούς, αναγνωρίσαν το σφάλμα της Μετώνειας πανσελήνου και εορτάζουν πλέον το Πάσχα τους κατά την ημέρα της πραγματικής αστρονομικής πανσελήνου, εξακολουθούν όμως να υπολογίζουν την πασχαλινή τους πανσέληνο τουλάχιστον 5 ημέρες μετά την ισημερία, λόγω κάποιων ελλείψεων και ανακολουθιών στο ηλιοσεληνιακό τους ημερολόγιο, που σημαίνει πως το Εβραϊκό Πάσχα σήμερα εορτάζεται στο διάστημα μεταξύ 26 Μαρτίου-23 Απριλίου. Να σημειωθεί, πως κάποιες φορές, όταν η πρώτη εαρινή πανσέληνος συμβεί μεταξύ 21-25 Μαρτίου, το Εβραϊκό Πάσχα συμπίπτει με τη δεύτερη εαρινή πανσέληνο. Προς τούτο, η Ορθόδοξη Εκκλησία εξακολουθεί να λαμβάνει υπόψιν της το Νομικό Φάσκα, ώστε να μην παραβιάζεται ο όρος της Συνόδου της Νίκαιας και συμβεί να υπάρξει συνεορτασμός Εβραϊκού Πάσχα και χριστιανικού, που απαγορεύεται αυστηρά (αν και πλέον, εξαιτίας των λανθασμένων υπολογισμών της πανσελήνου και της εαρινής ισημερίας, παραβιάζονται αστρονομικά (και όχι ημερολογιακά) οι άλλοι όροι του κανόνα της συνόδου).

Πάσχα των Ορθοδόξων και των Λατίνων
Το Ορθόδοξο Πάσχα παντού (εκτός από την Φινλανδική Ορθόδοξη Εκκλησία) εορτάζεται τουλάχιστον 14 ημέρες αργότερα από την πραγματική εαρινή ισημερία (πάντοτε από τις 4 Απριλίου του νέου ημερολογίου και αργότερα, λόγω του Ιουλιανού σφάλματος), καθώς επίσης και τουλάχιστον 5 με 6 ημέρες αργότερα από την πραγματική αστρονομική πανσέληνο, που συμβαίνει μετά την Ιουλιανή εαρινή ισημερία, λόγω του Μετώνειου σφάλματος.

Επίσης, επειδή οι δύο πανσέληνοι (αστρονομική και μετώνεια) δεν πέφτουν πάντα μέσα στην ίδια εβδομάδα, πολλές φορές το Ορθόδοξο Πάσχα δεν εορτάζεται κανονικά την πρώτη Κυριακή μετά την πραγματική αστρονομική πανσέληνο, που συμβαίνει μετά την πραγματική εαρινή ισημερία, αλλά τη δεύτερη Κυριακή. Γι' αυτό, όταν συμβαίνει αυτό, το Ορθόδοξο Πάσχα εορτάζεται μια εβδομάδα αργότερα από το ρωμαιοκαθολικό, ενώ όταν οι πανσέληνοι συμπίπτουν την ίδια εβδομάδα, τότε συμπίπτουν και οι Κυριακές εορτασμού του Πάσχα.

Ακόμα, κάποιες φορές το Ορθόδοξο Πάσχα δεν εορτάζεται κανονικά μετά από την πρώτη πραγματική, εαρινή αστρονομική πανσέληνο, αλλά μετά τη δεύτερη αστρονομική πανσέληνο, που θεωρείται ως πασχαλινή. Γι' αυτό, στην περίπτωση, που η πραγματική αστρονομική πανσέληνος συμβεί στο διάστημα από 21 έως 29 Μαρτίου του νέου ημερολογίου, τότε το Ορθόδοξο Πάσχα εορτάζεται ένα μήνα αργότερα από το ρωμαιοκαθολικό Πάσχα, ενώ όταν η πραγματική αστρονομική πανσέληνος συμβεί μετά τις 30 Μαρτίου, Ορθόδοξοι και Λατίνοι κάνουν Πάσχα αμφότεροι μετά την πρώτη εαρινή πανσέληνο. Να σημειωθεί πως, όταν η πραγματική αστρονομική πανσέληνος συμβεί στο διάστημα από 30 Μαρτίου έως 3 Απριλίου κατά το νέο ημερολόγιο, καίτοι δεν έχει παρέλθει η Ιουλιανή ισημερία, η Μετώνεια πανσέληνος υπολογίζεται, ότι συμβαίνει αντίστοιχα μεταξύ 4 και 8 Απριλίου κατά το νέο ημερολόγιο, δηλαδή μετά την Ιουλιανή εαρινή ισημερία, οπότε πληρούνται και αστρονομικά οι δύο πρώτοι όροι του Πασχάλιου κανόνα.

Λόγω των συνδυασμών αυτών των δύο γεγονότων (εορτασμός την πρώτη ή τη δεύτερη Κυριακή, μετά την πρώτη ή τη δεύτερη εαρινή πανσέληνο), κάποιες χρονιές τα δύο Πάσχα (ορθόδοξο και ρωμαιοκαθολικό) εορτάζονται έως και με 35 ημέρες διαφορά, όταν οι Ρωμαιοκαθολικοί εορτάζουν από 22 Μαρτίου έως 3 Απριλίου, ενώ οι Ορθόδοξοι από 26 Απριλίου έως 8 Μαΐου του ιδίου έτους. Σύμπτωση Ρωμαιοκαθολικού και Ορθόδοξου Πάσχα συμβαίνει μόνο στην περίπτωση όπου ικανοποιούνται δύο όροι ταυτόχρονα: α) η πραγματική αστρονομική πανσέληνος συμβεί από τις 3 έως και 18 Απριλίου του νέου ημερολογίου και β) η πραγματική αστρονομική πανσέληνος να συμβεί από Κυριακή έως Τρίτη, οπότε η μετώνεια πανσέληνος να συμβεί από Πέμπτη έως Σάββατο της ίδιας εβδομάδας, ώστε η ερχόμενη Κυριακή να είναι κοινή ημέρα εορτασμού του Πάσχα Ορθόδοξων και Ρωμαιοκαθολικών. Συνεπώς, η περίοδος, που τα δύο Πάσχα μπορούν να συμπέσουν, κυμαίνεται με το νέο ημερολόγιο από τις 4 Απριλίου (η νωρίτερη σύμπτωση) έως τις 25 Απριλίου (η αργότερη σύμπτωση).

Ιστορία του εορτασμού της Ανάστασης Στην Καινή Διαθήκη, δεν καταγράφονται πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο που τηρούσαν την εορτή της Ανάστασης τα μέλη της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας.[7] Έτσι, μεταγενέστεροι Χριστιανοί άρχισαν να επιχειρηματολογούν όσον αφορά τις πρακτικές των πρώτων Χριστιανών. Η πρώτη «πασχάλια έριδα» σχετικά με τον ετήσιο εορτασμό του χριστιανικού Πάσχα, δηλαδή της Ανάστασης, εμφανίστηκε κατά το 2ο αιώνα. Οι εκκλησίες της Μικράς Ασίας ακολουθούσαν την αρχαία ιωάννεια «τεσσαρεσκαιδεκατική» πρακτική, τηρώντας σε ετήσια βάση τον "Μυστικό Δείπνο" την ίδια ημερομηνία με το Πάσχα των Εβραίων. Αυτό σήμαινε ότι εορταζόταν το Πάσχα την ημέρα που αντιστοιχούσε στις 14 του ιουδαϊκού μήνα Νισάν, ανεξαρτήτως από το αν αυτή η ημέρα συνέπιπτε να είναι Κυριακή (η οποία ονομαζόταν τότε «Ημέρα του Ήλιου»).[8] Οι αντίπαλοί τους επιχειρηματολογούσαν υπέρ της άποψης ότι η Ανάσταση θα έπρεπε να εορτάζεται την πρώτη Κυριακή μετά το ιουδαϊκό Πάσχα. Η διαμάχη συνέχισε να εντείνεται ως το δεύτερο μέρος του 2ου αιώνα, με την πλειονότητα των εκκλησιών να προσκολλιούνται στην άποψη της τήρησης της Ανάστασης την Κυριακή. Εντούτοις, οι εκκλησιαστικές διαμάχες που αφορούσαν την ημερομηνία του εορτασμού του Πάσχα δεν έπαψαν κατά τους επόμενους αιώνες.[9]

Ήδη κατά τον 2ο αιώνα η κύρια ημέρα λατρείας, μελέτης των Γραφών και εορτασμού της Θείας Ευχαριστίας ήταν η Κυριακή, ως ανάμνηση της ανάστασης του Χριστού.[10][11][12] Τη Θεία Κοινωνία, που τηρούσαν πλέον οι Χριστιανοί ακολουθώντας την εντολή του Ιησού,[13] αποτελούσε εξέχων στοιχείο της κοινοτικής ζωής της εκκλησίας ήδη από τις ημέρες των αποστόλων.[14] Ταυτόχρονα δε, με την εορτή άρχισε να τηρείται και η λεγόμενη Πασχάλεια νηστεία, που σε κάθε τοπική εκκλησία είχε ορισμένο διάστημα ασκήσεως.

Τελικά η Α΄ Οικουμενική σύνοδος αποφάσισε οριστικά για μια κοινή ημερομηνία τέλεσης του εορτασμού του Πάσχα ως την πρώτη Κυριακή μετά την πανσέληνο της Εαρινής Ισημερίας, που τηρείται μέχρι σήμερα με κάποιες παραλλαγές από τις διάφορες ομολογίες. Λαογραφία
Με βάση τα έθιμα της Μεγάλης Εβδομάδας


Πασχαλινός οβελίας και κοκορέτσι. Παραδοσιακό ψήσιμο στα ελληνικά σπίτια πλάθουν κουλουράκια ή/και τσουρέκια (τη Μεγάλη Τρίτη ή τη Μεγάλη Πέμπτη), ενώ τη Μεγάλη Πέμπτη βάφουν κόκκινα αυγά[15]. Ζυμώνουν το Λαμπρόψωμο προς τιμήν του Αναστημένου Χριστού σχηματίζοντας με ζυμάρι στην επιφάνειά του τα αρχικά γράμματα του πασχαλινού χαιρετισμού Χριστός Ανέστη βάζοντας στο κέντρο ένα κόκκινο αυγό.

Λαμπρόψωμο και κουλούρι παραδοσιακά Τα λαϊκά έθιμα κατά τον σύγχρονο εορτασμό της Ανάστασης στην Ελλάδα, περιλαμβάνουν το άναμμα λαμπάδων και τη μεταφορά του Αγίου Φωτός στα σπίτια από την τελετουργία της Ανάστασης στις εκκλησίες, δείπνο με κύριο φαγητό τη μαγειρίτσα, το βράδυ της Ανάστασης, το τσούγκρισμα των κόκκινων αυγών στο σπίτι ή έξω από την Εκκλησία, το «φιλί της αγάπης» την ώρα της Ανάστασης, το σούβλισμα του αρνιού κατά την Κυριακή του Πάσχα και άλλες εκδηλώσεις.

Βαμμένα αυγά, λαμπάδες και τσουρέκι
Μαγειρίτσα, το βράδυ μετά την Ανάσταση
Σούβλισμα αρνιού την ημέρα του Πάσχα
Εορτολόγιο
Την ημέρα του Πάσχα, σύμφωνα με το ελληνικό/ορθόδοξο εορτολόγιο, γιορτάζουν αρκετά ελληνικά ονόματα: ο Αναστάσιος, η Αναστασία, ο Λάμπρος, η Λαμπρινή, ο Ανέστης, ο Πασχάλης, ο Στασινός κ.α.[16]

Ανάσταση Προσευχή
Κυριακή Άγιο Πάσχα (Ημέρα Ανάστασης.)
Χριστός Ανέστη εκ νεκρών,
θανάτω θάνατον πατήσας
και τοις εν τοις μνήμασιν,
ζωήν χαρισάμενος
Ανάστασιν Χριστού θεασάμενοι,
προσκυνήσομεν Άγιον, Κύριον,
Ιησούν
τον μόνον αναμάρτητον.
Τον Σταυρόν Σου Χριστέ προσκυνούμεν
και την Αγίαν σου Ανάστασιν
υμνούμεν και δοξάζωμεν
Συ γαρ ει ο Θεός ημών,
εκτός Σου άλλον ουκ οίδαμεν,
το όνομά Σου ονομάζομεν.
Δεύτε, πάντες οι πιστοί, προσκυνήσωμεν
την του Χριστού Αγίαν Ανάστασιν.
Ιδού γαρ ήλθε δια του Σταυρού
χαρά εν όλω τω κόσμω.
Δια παντός ευλογούντες τον Κύριον,
υμνούμεν την Ανάστασιν Αυτού.
Σταυρόν γαρ υπομείνας δι' ημάς,
θανάτω, θάνατον ώλεσεν.




https://el.wikipedia.org/